سیستم آبیاری قطره ایی از شبکه وسیعی از لوله های باریک تشکیل شده است.این سیستم آب کشاورزی را به خاک نزدیک گیاه هدایت می کند.آب با فشار کم از روزنه یا گسیلنده خارج شده و به صورت قطره ایی در پای درخت،گیاه و یا بوته تزریق می شود.

زمان پیدایش سیستم آبیاری قطره ای

تجارت آبیاری قطره ایی از اواسط دهه ۱۹۶۰و بعد از پیدایش و فراوانی شیلنگ ها و قطعات پلاستیکی ارزان قیمت آغاز شد.

انواع آبیاری قطره ای

1. آبیاری زیر بستری
2. آبیاری قطره چکانی

در آبیاری زیر بستری هیچ آبی جریان ندارد،بلکه سیستم با رطوبت نسبی بنام رطوبت پیازی کار می کند.

آبیاری قطره چکانی به این صورت است که پخش آهسته آب بر سطح خاک به صورت قطرات آب اتفاق می افتد.

ساختار لوله ها در آبیاری قطره ای

هیچ سوراخی در لوله های فوق وجود ندارد،بلکه از اسفنج تشکیل شده است و فن آوری آن به صورتی است که با فشار خیلی کم (۰/۶ الی ۰/۸ بار) آب را از دیواره های لوله تراوش می کند.سپس فضای رطوبتی ایجاده کرده و به مقدار نیاز گیاه ،آب توسط ریشه مکیده می شود.همچنین در این سیستم هیچگونه اتلاف آب به صورت تبخیر وجود ندارد.

تناسب لوله ها در سیستم آبیاری قطره ایی

لوله ها ،متناسب با نوع گیاه و شرایط اقلیم آب و هوایی طراحی و تولید می شوند.

موارد استفاده از سیستم قطره ای

پارک ها و فضای سبز،جنگل های مصنوعی،زمین های ورزشی،گلخانه ها،باغ ها،مزارع و باغچه های منازل و حتی گلدان های خانگی و… می توانند به این سیستم تجهیز شوند.

نحوه قرار گرفتن لوله ها در آبیاری قطره ای

• نصب و راه اندازی دستی

در این نوع راه اندازی ،ابتدا کارگر ترانشه مربوطه با عمق های تعیین شده و با عرض حدوداً ۴۰ سانتی متر حفر می گردد.پس از قرار دادن لوله ها در حفرهای ایجاد شده ،روی آن را با مخلوط خاک و کود پر می کنند.در این مرحله محیط و بستر آماده رشد و نمو گیاهان می گردد.

• نصب و راه اندازی مکانیزه

در این نوع راه اندازی،دستگاه شیار کن و یا زیر شکن ها که به تراکتور متصل است،همزمان هم شیار ایجاد می شود و هم لوله ها داخل شیار ها نصب می شود.

ویژگی های آبیاری قطره ایی

آبیاری قطره ایی مزیت های بی شماری دارد که به تعدادی از آن ها اشاره می کنیم.

• فقط بخشی از خاک را که مورد استفاده است، مرطوب می کند.
• مقدار دبی و فشار آب در این سیستم حداقل می باشد.(باعث صول عمر تاسیسات و اتصالات می شود).
• شبکه آبیاری خیلی سبکی دارد و محل آن ثابت می باشد.
• باعث خیس و مرطوب شدن برگ ها و تنه گیاه نمی شود.
• روش خوبی برای حاصلخیزی به حساب می آید.
• در فعالیت های گیاه تاثیر نمی گذارد و رشد گیاه را کم نمی کند.
• آبیاری آن به صورت اتوماتیک می باشد و انتقال آب به مقدار و میزان دلخواه انجام می شود.

محدودیت های استفاده از سیستم آبیاری قطره ای

• سرمایه گذاری اولیه نسبتاً بالایی دارند.
• مجاری قطره چکان ها بر اثر وجود مواد زاید و رسوب در آب آبیاری،مسدود می شود.
• لوله های پلاستیکی(پلی اتیلن) در معرض خطر جوندگان صحرایی قرار دارد.
• آب قبل از ورود به سیستم باید تسویه شود که هم زمان گیر و هم هزینه بر است.

آبیاری فواره ای

سیستم این نوع آبیاری به این گونه است که ،یک آبفشان آب را به شکل چتر مانند کنار درخت پخش می کند.نیاز آب یک درخت با تزریق آب از یک آبفشان تامین می شود.دبی پاشش آب این آبفشان از نفوذ پذیری خاک بیشتر است،به همین منظور احداث یک تشتک کوچک در پای درخت ،برای توزیع مناسب،توصیه می شود.

• آبرسانی شهری

هیدرولوژی

هیدرولوژی به شناخت چگونگی گردش آب در طبیعت می پردازد و اساس همه سیستم های انتقال آب می باشد.

در آبرسانی شهری چند عامل خیلی مهم است که در زیر به بخشی از آن اشاره می کنیم:

منابع تصفیه آب

• سفره های آب زیر زمینی
• سفره های تحت فشار (چاه ها)

مخازن نگهداری آب

• مخازن هوائی
• مخازن زمینی

تصفیه آب

• آب های زیر زمینی: که نیاز به تصفیه ندارند.
• آب های سطحی:الزاماً باید تصفیه شوند.

توزیع مناسب 

به منظور توزیع مناسب استفاده از پمپ های سانتریفیوژ الزامی است.

قدمت آبرسانی به چند هزار سال پیش باز می گردد.بخصوص ایرانیان در زمینه قنات مهارت فراوانی داشتند.اولین سیستم مدرن در ایران ،ساخت سد امیرکبیر بود.

آلودگی آب های زیرزمینی

آلودگی آب های زیرزمینی زمانی اتفاق می افتد که آلاینده ها به داخل زمین نفوذ کرده و به سمت آب های زیر زمینی پیش می روند.آلودگی آب به طور طبیعی هم اتفاق می افتد،به این صورت که یک جزء ناخالص در آب زیرزمینی وجود دارد.

نحوه گسترش آلودگی آب های زیرزمینی

آلاینده ها می توانند با حرکت آب آلوده و انتشار آن درون سفره های زیرزمینی گسترش پیدا کنند.وسعت آلودگی می تواند به آبشار ها و چشمه های آب برسد و منابع آبی آلوده ،برای انسان ها و حیوانات باشند.همچنین آب آلوده می تواند خاک و محیط زیست را آلوده کند. 

آلودگی آب های زیرزمینی در زامبیا

به عنوان مثال آلودگی آب های زیرزمینی در لوساکا،زامبیا توسط توالت هایی که چاه های آن در حال آلوده کردن چاه های کم عمق می شوند.

انواع آلودگی آب های زیرزمینی

• آلودگی فیزیکی
• آلودگی شیمیایی معدنی
• آلودگی شیمیایی آلی
• آلودگی رادیواکتیو
• آلودگی باکتریولوژی

آلودگی آب با آرسنیک

آلودگی با آرسنیک به طور طبیعی در آب های زیر زمینی رخ می دهد.این آلودگی بیشتر در کشورهای آسیایی نظیر چین،بنگلادش و هند دیده شده است.این آلودگی بیشتر در مناطقی که عملیات معدنکاری انجام می شود بروز می دهد.

آلودگی آب با نیترات

نیترات یکی از بارزترین آلاینده شیمیایی در آلوده کردن آب های زیرزمینی و سفره های آبی است.این آلودگی بیشتر بر اثر استفاده زیاد از کود حیوانی در کشاورزی به وجود می آید.کشاورزان عزیز بهتر است در مصرف کود های حیوانی و شیمیایی اعتدال را رعایت کنند.

آلودگی آب با ترکیب آلی (VOC)

این یک آلاینده خطرناک درآب های زیرزمینی بشمار می رود.این آلودگی معمولا توسط کارخانجات صنعتی وارد آب ها می شود.از سایر آلاینده های آلی می توان هیدروکربن های بودار و تتراکلرو اتیلن ،تری کلرواتیلن و وینیل کلرید نام برد.

آلودگی آب توسط عناصر فلزات

این آلودگی می تواند به صورت طبیعی مثل هوازدگی وارد آب ها شود.همچنین فعالیت کارخانجات و معادن و دفع مواد زاید جامد از جمه سرب و کروم و مصنوعات دندان سازی می تواند آب ها را آلوده کند.

آلودگی آب توسط داروهای شیمیایی

این نوع آلوگی نو ظهور می باشد.با نفوذ داروها توسط فاضلاب به سفره های آبی این آلودگی ایجاد می شود.در امریکا شواهدی وجود دارد که آلودگی دارویی آب ها بیشتر بر اثر قرص های آنتی بیوتیک و قرص های افسردگی به وجود آمده است.